Kıyası yapmak nedir?

Kıyas (Arapça: القياس), analoji, fıkhın dördüncü kaynağı olan İslam hukukundan bir terimdir. Kıyas, hükmü hakkında bir metin (ayet ve/veya sünnet) bulunmayan bir problemi, aralarındaki ortak sebep-sonuç ilişkisi sebebiyle, hükmü ayet veya hadislerle çözülmüş bir probleme benzeterek çözmek anlamına gelir.

Hukukta kıyas ne anlama gelir?

Karşılaştırma, belirli bir hukuki ilişki veya durum için konulmuş bir hukuk kuralının, benzer ancak kuralı bulunmayan başka bir hukuki ilişki veya duruma uygulanmasıdır.

Kanunda kıyas ne demek?

Ceza hukukunda kıyas, kanunda açıkça öngörülmemiş bir fiilin, kanunda suç olarak öngörülen bir fiile kıyas edilerek cezalandırılması anlamına gelirken, maddi ceza hukukunda kıyas yasağı ilkesi yer almaktadır.

Kıyasın şartları nelerdir?

Kıyasın dört unsuru vardır: 1- Asıl mesele, hükmü ayet ve hadislerde açıklanan meseledir. 2- Fer’, hükmü asıl meseleye kıyaslanarak belirlenecek olan yeni meseledir. 3- Asıl hüküm, asıl mesele hakkında örneğin farz, haram, mubah gibi konularda verilen hükümdür.

Kıyas mantığı nedir?

Kıyas veya kıyas (Antik Yunanca: συλλογισμός), mantıkta, iki önerme açısından ifade edilebilen veya ifade edilebilen bir kanıttır; bunlardan biri “öncül” adı verilen orta terimdir ve üçüncü bir önerme, bu iki öncülden zorunlu olarak türetilir.

Kıyas yasağı nedir?

Karşılaştırma yasağı Yukarıdaki maddeye göre; “Suç ve ceza kanununun hükümlerinin uygulanmasında karşılaştırma yapılamaz. “Suç ve ceza hükümleri, benzetmelere yol açacak şekilde geniş yorumlanamaz.”

Özel hukukta kıyas yapılabilir mi?

Bir hukuki hükmün kıyas yoluyla uygulanabilmesi için, uygulanacak olaya ilişkin bir hukuki hüküm bulunmamalı, olay benzer ve sonuç aynı olmalıdır. Özel hukukta, kıyas yoluyla haklı çıkarmayı engelleyecek hiçbir şey genellikle yoktur.

Hakimin takdir yetkisi nedir örnek?

Takdir yetkisine bir örnek vermek gerekirse; yeni Medeni Kanun’a göre, bir kişi meşru sebeplerle bir hakimden isim değişikliği talebinde bulunabilir. Kanun koyucu meşru sebeplerin belirlenmesini hakimin takdirine bırakmıştır.

Lehe kanun geriye yürür mü?

TCK Md. 7 I İkinci cümle, tercihli muamele kanununun geriye dönük etkisini düzenlemektedir. TCK Md. 7 II şöyle demektedir: “Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun hükümleri ile sonradan yürürlüğe giren kanunlar farklı ise, kanunun fail lehine uygulanıp uygulanması gerekir.”

CMK’da kıyas var mı?

Maddi ceza hukukundan farklı olarak ceza muhakemeleri hukukunda benzetme yapmak mümkündür, ancak sınırlamalar vardır: “Bir karara veya hükme karşı kanun yolunun belirlenmesinde öncelikle hukukun sistem ve normları dikkate alınır ve yöntem …” Bu kararda benzetme ve yorumlamalara başvurulabilir.

Kıyas unsurları nelerdir?

Kıyasın Unsurları Her kıyas üç kavramdan oluşur. Bu kavramlar sözlü olarak ifade edildiklerinde terimler olarak adlandırılırlar. Bu terimlerden biri, bir tez olarak ortaya atılıp ispatlanacak ifadenin öznesi, diğeri ise onun yüklemidir.

Kanunları yorumlama yetkisi kime aittir?

Bu anlamda anayasa mahkemeleri, Anayasa’yı ve anayasal denetime konu normları nihai ve bağlayıcı olarak yorumlama ve bunlara anlam kazandırma yetkisine sahiptir.

Hukuk kıyas nedir?

Kıyas, karşılaştırma demektir. Benzer bir konuya uygulanan bir kuralı, kuralı olmayan bir konuya uygulama yeteneğine benzetme denir. Bir karşılaştırmanın mümkün olması için, bu iki konunun benzer olması gerekir.

Kıyas asli delil midir?

İslam hukukunda kıyas, Kitap, Sünnet ve İcma’dan sonra dördüncü büyük delildir. Ancak kıyas, ilk üç büyük delil gibi kesin bir bilgi ifade etmez. Zorunluluk değil, izin verilebilirlik anlamına gelir. Buna göre kıyas, bir şüpheyi ifade eder ve yeni bir hükmü ispat etmez, ancak delili gizli kalan üç delilden biriyle teyit edilen bir hükmü ortaya koyar.

Kıyas elemanları nelerdir?

Geçerli bir kategorik kıyas üç önermeden oluşur; bunlardan biri kanıtlanan sonuçtur ve diğer ikisi sonucu kanıtlayan önermelerdir, öncüller olarak adlandırılır. Yine, her kıyasta üç terim vardır; sonucun öznesi, yüklemi ve her iki öncülde de bulunması gereken orta terim.

Kıyas caiz mi?

İbn Hazm’a göre bu problemin sebebini insan çabasıyla tespit etmek caiz değildir; insanlar böyle bir yetkiye sahip değildir. Dolayısıyla kıyas da tâlil de geçersizdir.

Kıyası ve ICMâ nedir?

İcma: Bir olayın şer’î hükmünün açıklanması hususunda fakihlerin görüşlerinin ittifakıdır. Kıyas: Bir fakihin bir olayın şer’î hükmünün açıklanması hususunda şahsî görüşüdür.

Kıyasın çeşitleri nelerdir?

Ancak bu tür kıyaslara eksik önerme kıyası veya entimem denir. Sonuç olarak, üç tür kategorik kıyas vardır: a) Basit veya kesin kıyas, b) Zincir kıyası, c) Eksik önerme kıyası veya entimem.

Kıyas asli delil midir?

İslam hukukunda kıyas, Kitap, Sünnet ve İcma’dan sonra dördüncü büyük delildir. Ancak kıyas, ilk üç büyük delil gibi kesin bir bilgi ifade etmez. Zorunluluk değil, izin verilebilirlik anlamına gelir. Buna göre kıyas, bir şüpheyi ifade eder ve yeni bir hükmü ispat etmez, ancak delili gizli kalan üç delilden biriyle teyit edilen bir hükmü ortaya koyar.